Czym naprawdę jest 5S?
Czytając książki związane z metodologią 5S czy przeglądając artykuły dostępne w Internecie możemy spotkać się z różnymi rozwinięciami kolejnych “S”. Możemy także natrafić na wiele akademickich dyskusji na temat tego jak poprawnie tłumaczyć kolejne etapy na język polski.
Sprawdźmy zatem jak wygląda to u źródła, czyli w kraju kwitnącej wiśni.
- Seiri
- Seiton
- Seiso
- Seiketsu
- Shitsuke
Same pojęcia niewiele nam powiedzą, chyba, że znamy język japoński. Może wersja angielska powie nam trochę więcej:
- Sort
- Set in order
- Shine
- Standardize
- Sustain
No dobrze, ale co naprawdę kryje się pod tymi pojęciami?
SORT
Pierwszy krok jest tłumaczony najczęściej jako “selekcja” i dość dobrze oddaje czynności, które należy wykonać na tym etapie. Można spotkać się także z tłumaczeniem “sortowanie”. Pierwszym i bardzo ważnym zadaniem, bez którego nie można przystąpić do kolejnych etapów jest podział wszystkiego, co znajduje się na stanowisku oraz w jego otoczeniu, na potrzebne i zbędne. Warto zastosować tutaj metodę czerwonych kart (ang. “Red tag”). Jej zadaniem jest oznakowanie na produkcji oraz w biurach wszystkiego co nie jest nam potrzebne do pracy.
SET IN ORDER
Drugi filar tłumaczony jest jako systematyka czy systematyzacja. Mówiąc najprościej polega na znalezieniu miejsca na wszystko co niezbędne w miejscu pracy. Bardzo istotna będzie tutaj informacja jak często używane są poszczególne przedmioty oraz w jakich dokładnie miejscach są wykorzystywane, ponieważ będzie to definiowało lokalizację wyposażenia. Oczywistym jest, że nie da się umiejscowić wszystkiego “pod ręką”, ponieważ spowodowałoby to nieporządek, który właśnie chcemy wyeliminować. Na tym etapie powinniśmy określić co, w jakiej ilości oraz gdzie będzie się znajdowało.
SHINE
To po prostu sprzątanie. Prowadząc warsztaty 5S w miejscu pracy należy, dochodząc do tego etapu, dokładnie wysprzątać stanowisko oraz jego okolicę. Jednak nie jest to jednorazowa aktywność. Po doprowadzeniu całości do kondycji bazowej należy przemyśleć jakie zadania należy wykonywać regularnie, tak, aby stan ten utrzymać. Zaplanowany harmonogram sprzątania powinien także dodatkowo zawierać czynności inspekcyjno-kontrolne, które pozwolą nam ocenić czy wyposażenie na naszym stanowisku jest w pełni sprawne i gotowe do użycia.
STANDARDIZE
Standaryzacja – czyli czwarty filar koncepcji 5s, polega na ustandaryzowaniu tego co zostało ustalone w poprzednich trzech krokach. Masaaki Imai rozumie standaryzację nie tylko jako trzymanie się ustalonych reguł, ale także “ciągłą, codzienną pracę nad seiri, seiton oraz seiso”. W praktyce oznacza to regularne powracanie do selekcji, systematyki i sprzątania oraz doskonalenie przyjętych standardów. Warto ustalić kto i jak często będzie odpowiedzialny za inicjowanie czynności z tym związanych.
SUSTAIN
W dosłownym tłumaczeniu jest to “utrzymanie”, jednak najczęściej ostatni filar nazywany jest samodyscypliną lub samodoskonaleniem. Chodzi o podkreślenie wagi utrzymania nowych nawyków i dążenie do doskonałości. Ważne jest zaangażowanie całego zespołu i wspieranie się nawzajem. W celu oceny poziomu wykonania poszczególnych kroków 5s stosuje się audyty, które pozwalają nam znaleźć kolejne miejsca do usprawnień.
Ostatecznie, to jak przetłumaczymy poszczególne kroki, nie jest najważniejsze. Zdecydowanie bardziej istotne jest zrozumienie tej koncepcji oraz konsekwentne podejmowanie czynności związanych z doskonaleniem naszych stanowisk pracy.