Co się kryje pod skrótem 5s?
Czytać książki związane z metodologią 5s, czy przeglądając artykuły dostępne na internecie można spotkać się z różnymi rozwinięciami kolejnych “esów”. Można także natrafić na wiele akademickich dyskusji na temat tego jak “poprawnie” tłumaczyć kolejne etapy na język polski. Sprawdźmy zatem jak wygląda to u źródła, czyli w kraju kwitnącej wiśni.
1. Seiri
2. Seiton
3. Seiso
4. Seiketsu
5. Shitsuke
Nam te słowa już dawno utkwiły w głowach, jednak ciężko ze zrozumieniem ich znaczenia. Może ich polska angielska wersja powiedą nam trochę więcej:
1. Sortowanie(Sort)
2. Systematyka(Set in order)
3. Sprzątanie(Shine)
4. Standaryzacja(Standardize)
5. Samodyscyplina/samodoskonalenie (Sustain)
Sortowanie (Sort)
Pierwszy krok jest tłumaczony najczęściej jako “selekcja” i dość dobrze oddaje czynności, które należy wykonać na tym etapie. Można spotkać się także z tłumaczeniem “sortowanie”. Pierwszym i bardzo ważnym zadaniem, bez którego nie można przystąpić do kolejnych etapów jest podział wszystkiego, co znajduje się na stanowisku oraz w jego otoczeniu, na potrzebne i zbędne. Warto zastosować tutaj metodę czerwonych kart (ang. “Red tag”). Jej zadaniem jest oznakowanie na produkcji oraz w biurach wszystkiego co nie jest nam potrzebne do pracy.
Systematyka (Set in order)
Drugi filar tłumaczony jest jako systematyka czy systematyzacja. Mówiąc najprościej polega na znalezieniu miejsca na wszystko co niezbędne w miejscu pracy. Bardzo istotna będzie tutaj informacja jak często używane są poszczególne przedmioty oraz w jakich dokładniej miejscach są wykorzystywane, ponieważ będzie to definiowało lokalizację wyposażenia. Oczywistym jest, że nie da się umiejscowić wszystkiego “pod ręką”, ponieważ spowodowałoby to nieporządek, który właśnie chcemy wyeliminować. Na tym etapie powinniśmy określić co, w jakiej ilości oraz gdzie będzie się znajdowało.
Sprzątanie (Shine)
To po prostu sprzątanie. Prowadząc warsztaty 5s w miejscu pracy należy dochodząc do tego etapu dokładnie wysprzątać stanowisko oraz jego okolicę. Jednak nie jest to jednorazowa aktywność. Po doprowadzeniu całości do kondycji bazowej należy przemyśleć jakie zadania należy wykonywać regularnie, by stan ten utrzymać. Zaplanowany harmonogram sprzątania powinien także dodatkowo zawierać czynności inspekcyjno-kontrolne, które pozwolą nam ocenić czy wyposażenie na naszym stanowisku jest w pełni sprawne i gotowe do użycia.
Standaryzacja (Standardize)
Standaryzacja – czyli czwarty filar koncepcji 5s, polega na ustandaryzowaniu tego co zostało ustalone w poprzednich trzech krokach. Masaaki Imai rozumie standaryzację nie tylko jako trzymanie się ustalonych reguł, ale także “ciągłą, codzienną pracę nad seiri, seiton oraz seiso”. W praktyce oznacza to regularne powracanie do selekcji, systematyki i sprzątania oraz doskonalenie przyjętych standardów. Warto ustalić kto i jak często będzie odpowiedzialny za inicjowanie czynności z tym związanych.
Samodyscyplina/ samodoskonalenie (Sustain)
W dosłownym tłumaczeniu jest to “utrzymanie”, jednak najczęściej ostatni filar nazywany jest samodyscypliną lub samodoskonaleniem. Chodzi o podkreślenie wagi utrzymania nowych nawyków i dążenie do doskonałości. Ważne jest zaangażowanie całego zespołu i wspieranie się nawzajem. W celu oceny poziomu wykonania poszczególnych kroków 5s stosuje się audyty, które pozwalają nam znaleźć kolejne miejsca do usprawnień.
W naszej ocenie, to jak przetłumaczymy poszczególne kroki, nie jest najważniejsze. Zdecydowanie bardziej istotne jest zrozumienie tej koncepcji oraz konsekwentne podejmowanie czynności związanych z doskonaleniem naszych stanowisk pracy.
Artykuł powstał przy współpracy z naszym ekspertem Pawłem Nurzyńskim.
